Η οστεοπόρωση είναι μια χρόνια πάθηση του μεταβολισμού των οστών. Τα κόκκαλα γίνονται λεπτά και εύθραυστα λόγω της ελαττωμένης πυκνότητάς τους. Έχει χαρακτηρισθεί «ύπουλη» πάθηση γιατί μπορεί να προκληθεί κάταγμα (σπάσιμο) μέσα από ήπιες δραστηριότητες, όπως σκύψιμο ή μετά από μια απλή πτώση στο έδαφος. Πριν το κάταγμα ο ασθενής δεν πονάει, ούτε έχει κάποιο άλλο σύμπτωμα και γι’ αυτό η έγκαιρη διάγνωση είναι απαραίτητη.
Οι κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την πυκνότητα των οστών είναι:
Το φύλο (οι άντρες έχουν μεγαλύτερη οστική μάζα απ’ ότι οι γυναίκες)
Η ηλικία (μετά την ηλικία των 35 αρχίζει βαθμιαία η απώλεια της οστικης μάζας περίπου 0,3% -0,5% το χρόνο)
Η φυσιολογική λειτουργία διαφόρων οργάνων του σώματος
Η διατροφή
Η φυλή (μεγαλύτερη οστική μάζα έχουν οι έγχρωμοι λαοί απ’ ότι λευκοί)
Η άσκηση
Οι δευτερεύοντες παράγοντες που επηρεάζουν την πυκνότητα των οστών είναι:
Η ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου ,κυρίως μέχρι την ηλικία των 25
Η εμμηνόπαυση στης γυναίκες, λόγω μείωσης των οιστρογόνων
Άντρες άνω των 65 ετών, λόγω μείωσης της τεστοστερόνης
Η έλλειψη της άσκησης
Το αλκοόλ, το κάπνισμα και η καφεΐνη
Η έλλειψη βαρύτητας (αστροναύτες)
Η κρεατοφαγία, λόγω της αποβολής του ασβεστίου από τα ούρα
Παλιά κατάγματα (σύνδρομο sudeck – μετατραυματική οστεοπόρωση)
Γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε αφαίρεση μαστού ή ωοθηκών
Έλλειψη βιταμίνης D
Η πρόληψη της οστεοπόρωσης είναι σημαντική και πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία του ατόμου με επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, σωστή διατροφή και άσκηση. Η οστεοπόρωση δεν πρέπει να μένει χωρίς παρακολούθηση και θεραπεία, επειδή η νόσος επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ποιότητα ζωής του ατόμου και έχει επιβαρυντικές συνέπειες για την οικονομία μια χώρας αφού το κόστος αντιμετώπισης είναι μεγάλο.
Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής, διατροφής και άσκησης είναι ο ιδανικός για την διατήρηση της ποιότητας των οστών και την αποφυγή περαιτέρω συνεπειών της νόσου.
Όμως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής με την αυτοματοποίηση των εργασιών (αυτοκίνητα, μηχανήματα, ανελκυστήρες κ.τ.λ.) έχει επηρεάσει πολύ την ποιότητα των οστών, λόγω της μείωσης των κινήσεων και «οστικών φορτήσεων» μας. Η σημασία της άσκησης που φορτίζει και δυναμώνει τα οστά δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Στη πραγματικότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι η σωματική άσκηση μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη της οστικής απώλειας.