Ετικέτα: σπονδυλική στήλη και παθήσεις

Δρ. Ιωάννης Καρνέζης FRCS(Orth), Ορθοπαιδικός Χειρουργός,
Επιστημονικός Διευθυντής Δικτύου Παθήσεων Σπονδυλικής Στήλης

‘Η σκολίωση έχει σχέση με την κληρονομικότητα’

Σωστό!
Αν και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η σκολίωση είναι ‘ιδιοπαθής’ (άγνωστης αιτιολογίας) γνωρίζουμε ότι προκαλείται από πολλές διαφορετικές αιτίες. Από επιστημονικές παρατηρήσεις σε οικογένειες ατόμων με σκολίωση καθώς και αναλύσεις γονιδίων είναι σήμερα ξεκάθαρο ότι μια από τις σημαντικότερες αιτίες της σκολίωσης είναι η κληρονομικότητα, υπάρχουν δηλαδή κληρονομούμενα γονίδια που προδιαθέτουν στην εμφάνιση σκολίωσης σε παιδιά και εφήβους.

‘Σημαντικού βαθμού σκολίωση μπορεί να προκαλέσει μειωμένη ικανότητα για εργασία καθώς και σοβαρά ψυχολογικά και παθολογικά προβλήματα’

Σωστό!
Πολλές κλασικές κλινικές μελέτες (με τη χρήση επιδημιολογίας και στατιστικής) έχουν δείξει οτι ενήλικα άτομα με σημαντικού βαθμού σκολίωση παρουσιάζουν, κατά μέσο όρο, μειωμένη ικανότητα για εργασία, σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα καθώς και δυσκολία στην εύρεση συντρόφου ή συζύγου.

‘Η σκολίωση, όταν είναι σοβαρού βαθμού, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην αναπνευστική λειτουργία’

Σωστό!
Η εξέταση της πνευμονικής λειτουργίας (σπιρομέτρηση) έδειξε ότι άτομα με σημαντικού βαθμού σκολίωση της θωρακικής σπονδυλικής στήλης παρουσιάζουν αναπνευστική ανεπάρκεια σε σημαντικό ποσοστό ακόμα και σε μικρή ηλικία. Κλινικές μελέτες σε εφήβους έδειξαν αναπνευστική δυσλειτουργία ανάλογη με τον βαθμό της θωρακικής σκολίωσης, ενώ σε ποσοστό 20% των περιπτώσεων η αναπνευστική αυτή δυσλειτουργία ήταν σημαντικού βαθμού. Είναι επομένως γεγονός ότι η αντιμετώπιση της σκολίωσης σε συτές τις περιπτώσεις πρέπει να έχει σαν στόχο, εκτός των άλλων, την πρόληψη σοβαρών αναπνευστικών προβλημάτων στο άμεσο και απώτερο μέλλον.

‘Προχωρημένη σκολίωση μπορεί να προκαλέσει πόνο στην μέση (οσφυαλγία) σε ενήλικες’

Σωστό!
Αν και η σκολίωση στην παιδική και εφηβική ηλικία δεν προκαλεί πόνο σχεδόν ποτέ, άτομα μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας με σημαντικού βαθμού επιδεινούμενη σκολίωση παρουσιάζουν πολύ συχνά σοβαρό πρόβλημα πόνων στην μέση και την πλάτη. Αυτό συμβαίνει τόσο λόγω ‘φθοράς’ της σπονδυλικής στήλης όσο και λόγω διαταραχής της ισορροπίας του σώματος και κόπωσης των μυικών ομάδων κατά τις καθημερινές δραστηριότητες.

‘Η προσπάθεια αντιμετώπισης της σκολίωσης με κηδεμόνες κορμού μπορεί να προκαλέσει ψυχολογική επιβάρυνση για πάρα πολλά χρόνια μετά την εφηβεία’

Σωστό!
Το σοβαρό ψυχολογικό φορτίο που προκαλεί στους εφήβους η εφαρμογή κηδεμόνων κορμού είναι ευρέως γνωστό και αδιαμφισβήτητο. Ωστόσο, πρόσφατη κλινική μελέτη παρέχει νέα δεδομένα σύμφωνα με τα οποία η ψυχολογική αυτή επιβάρυνση που προκαλείται από τη χρήση κηδεμόνων σκολίωσης μπορεί να διαρκέσει για πάρα πολλά χρόνια. Όπως παρατηρήθηκε σε μια ομάδα ενηλίκων (άνω των 30 ετών) με σκολίωση, όσοι είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με κηδεμόνες κορμού κατά την εφηβεία τους ένιωθαν μεγαλύτερη παραμόρφωση στο σώμα τους και ανέφεραν χαμηλότερη ποιότητα ζωής σε σχέση με όσους δεν είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με κηδεμόνες, παρά το γεγονός ότι ο βαθμός σκολίωσης ήταν, κατά μέσο όρο, ο ίδιος σε όλα τα άτομα της ομάδας.

(πηγή internet)

Το ισχιακό νεύρο είναι ένα από τα μεγαλύτερα νεύρα του ανθρωπίνου σώματος, που σχηματίζεται από σύμπλεγμα μικρότερων. Ξεκινάει από την κατώτερη μοίρα της σπονδυλικής στήλης την οσφυϊκή, περνάει πίσω από την άρθρωση του ισχίου, συνεχίζει στον γοφό μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών. Ο πόνος που γίνεται αντιληπτός στην πορεία αυτού του νεύρου ονομάζεται Ισχιαλγία, ανάλογα με την διάρκεια του μπορεί να χαρακτηριστεί σαν <οξεία – διάρκεια μικρότερη από έναν μήνα> ή <χρόνια – πόνος που συνεχίζεται τρεις μήνες μετά από αρχική του εμφάνιση>.
Βασική αιτία είναι η φλεγμονή του νεύρου με αποτέλεσμα την ευαισθητοποίηση του, κυρίως λόγω κήλης μεσοσπονδυλίου δίσκου (Κ.Μ.Δ.) ή σπονδυλικής στένωσης σαν αποτέλεσμα οστεοαρθρίτιδας της σπονδυλικής στήλης (Σ.Σ.). Η ισχιαλγία είναι το σύμπτωμα που γίνεται αντιληπτό από τον ασθενή.
Η πραγματική αιτία όμως θα πρέπει να αναζητηθεί στον λόγο που προκλήθηκε η Κ.Μ.Δ. ή πώς προκλήθηκε η οστεοαρθρίτιδα της Σ.Σ., αν θέλουμε να δώσουμε ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα.
Η απάντηση λοιπόν βρίσκεται στην αλλαγή της διάταξής του σκελετού σαν αποτέλεσμα του τρόπου ζωής και χρησιμοποίησης του σώματος στις καθημερινές δραστηριότητες. Με αυτόν τον τρόπο οι σπόνδυλοι αλλά και όλες οι υπάρχουσες κατασκευές της Σ.Σ. δέχονται φορτία εκεί που δεν είναι κατασκευασμένες να τα δεχτούν με αποτέλεσμα μικροτραυματισμούς, που αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα γίνονται μακροτραυματισμοί και τελικά μη αναστρέψιμες φθορές με την μορφή εκφυλιστικών αλλοιώσεων.
Για παράδειγμα η αιτία της Κ.Μ.Δ. κατά ποσοστό 80% είναι ο επαναλαμβανόμενος στροφικός τραυματισμός του μεσοσπονδυλίου δίσκου όταν υπάρχει ασυμμετρία στις πλάγιες και στροφικές κινήσεις του κορμού πάνω από 10 μοίρες.
Υπάρχουν άλλες δευτερεύοντες αιτίες της ισχιαλγίας, όπως είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η ουρική αρθρίτιδα, ή έλλειψη βιταμινών.

 

Οι παράγοντες κινδύνου, που προκαλούν την αλλαγή στην διάταξη του σκελετού, με αποτέλεσμα την πρόκληση ΙΣΧΙΑΛΓΙΑΣ

1. Οι άνθρωποι εκείνοι που δεν ασκούνται τακτικά έχουν αυξημένο κίνδυνο, ιδιαίτερα αν περιοδικά ασχολούνται με έντονες δραστηριότητες όπως την μετακίνηση βαρέων αντικειμένων ή το σκάψιμο ή όποιες δραστηριότητες απαιτούν αυξημένη μυϊκή δύναμη. Αυτό προκαλείται γιατί η μειωμένη μυϊκή δύναμη έχει σαν αποτέλεσμα η Σ.Σ. και οι κατασκευές που την αποτελούν να δέχονται μεγάλα φορτία, αυξημένες πιέσεις στον μεσοσπονδύλιο δίσκο (αποσβένει τους κραδασμούς και τις πιέσεις, επιτρέπει τις πλάγιες και στροφικές κινήσεις του κορμού), άρα αλλαγή στην διάταξη του σκελετού, που αν συνεχιστεί προκαλεί Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου ή μη αναστρέψιμες βλάβες όπως είναι οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις.

2. Άλλη ομάδα ασθενών είναι οι αθλητές, παρόλο που σε γενικές γραμμές έχουν καλό μυϊκό σύστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις σημαντικό ρόλο παίζει η τεχνική του αθλήματος. Κακή τεχνική σημαίνει μηχανικές επιβαρύνσεις με αποτέλεσμα αλλαγή στην διάταξη του σκελετού. Ενώ οι έντονες για μεγάλο χρονικό διάστημα ασκήσεις αυξάνουν το ρίσκο για εκφυλιστικές αλλοιώσεις.

3. Τραυματισμοί από τροχαία ατυχήματα ή πτώσεις.

4. Εργασίες που απαιτούν μετακίνηση αντικειμένων ή έντονη μυϊκή δύναμη, κάμψη του κορμού ή έντονες στροφικές κινήσεις από άβολες θέσεις ή προκαλούν δονήσεις σε ολόκληρο το σώμα για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι επικίνδυνες.

5. Άλλοι παράγοντες είναι το κάπνισμα, ίσως γιατί ελαττώνει την κυκλοφορία του αίματος αν και αυτό περισσότερο έχει να κάνει σαν ένας επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας σε ένα γενικότερο λανθασμένο τρόπο ζωής.

6. Οι γυναίκες στην διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω των αλλαγών στην διάταξη του σκελετού για να διευκολυνθεί ο τοκετός και λόγω ορμονικών αλλαγών.

7. Τέλος οι ψηλοί άνθρωποι σε σχέση με τους κοντούς λόγω της θέσης του κέντρου βάρους του σώματος.