ιντερνετ
H Anna Pavlova 12 Φεβρουαρίου 1881 – 23 Ιανουαρίου 1931 ήταν μια παγκοσμίου φήμης Ρωσίδα πρίμα μπαλαρίνα που θεωρείται μία από τις καλύτερες μπαλαρίνες στην ιστορία του κλασικού μπαλέτου. Χόρεψε ως κορυφαία χορεύτρια με το Αυτοκρατορικό Ρωσικό Μπαλέτο (Imperial Russian Ballet) και με τα Ρώσικα Μπαλέτα (Ballets Russes) του Sergei Diaghilev. Επίσης η Pavlova έμεινε στην ιστορία δημιουργώντας το ρόλο «Ο Θάνατος του Κύκνου» («The Dying Swan») και αποτελώντας την πρώτη μπαλαρίνα που με το δικό της συγκρότημα περιόδευσε σε όλο τον κόσμο.
Τα πρώτα χρόνια
Η μητέρα της λεγόταν Lyubov Feodorovna, ενώ η ταυτότητα του πατέρα της είναι αμφισβητούμενη. Αργότερα ισχυρίστηκε ότι ο πατέρας της είχε πεθάνει όταν εκείνη ήταν 2 ετών. Ορισμένες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της Κυβέρνησης της Αγίας Πετρούπολης (The Saint Petersburg Gazette), ισχυρίστηκαν ότι νόθος πατέρας της ήταν ο Εβραϊκής – Ρώσικης καταγωγής τραπεζίτης Lazar Polyakov. Θεωρείται ότι ο δεύτερος σύζυγός της μητέρας της, ο Matvey Pavlov, την αναγνώρισε σε ηλικία 3 ετών και έλαβε το επίθετο του.
Το πάθος της Pavlova για την τέχνη του μπαλέτου αποκαλύφθηκε όταν η μητέρα της την πήγε σε μια παράσταση του Marius Petipa, στην γνήσια παραγωγή του μπαλέτου «Η Ωραία Κοιμωμένη» στο Αυτοκρατορικό Θέατρο Maryinsky (Imperial Maryinsky Theater). Το πολυτελές θέαμα έκανε εντύπωση στη νεαρή Pavlova και σε ηλικία 9 ετών η μητέρα της την πήγε σε οντισιόν για την περίφημη Αυτοκρατορική Σχολή Μπαλέτου (Imperial Ballet School). Λόγω της ηλικίας της και της εμφάνισης της που θεωρήθηκε “καχεκτική”, αρχικά δεν την επέλεξαν. Όμως το 1891, σε ηλικία 10 ετών, έγινε τελικά αποδεκτή. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη σκηνή στο μπαλέτο «Un conte de fées» («A Fairy Tale») του Marius Petipa, το οποίο οργανώθηκε για τους μαθητές της σχολής.
Τα χρόνια εκπαίδευσης της νεαρής Pavlova ήταν δύσκολα, καθώς το κλασσικό μπαλέτο δεν ήταν εύκολο γι ‘αυτήν. Τα τοξωτά πόδια της, με λεπτούς αστραγάλους και μακριά άκρα, δημιουργούσαν αντίθεση με μικρό και συμπαγές σώμα της. Οι συμφοιτητές της την κορόιδευαν, αλλά εκείνη απτόητη δούλευε σκληρά για να βελτιώσει την τεχνική της. Παρακολούθησε επιπλέον μαθήματα από σημαντικούς καθηγητές όπως: Christian Johansson, Pavel Gerdt, Nikolai Legat και ειδικότερα από τον Enrico Cecchetti. Να σημειωθεί ότι ο Cecchetti θεωρείται ο μεγαλύτερος δεξιοτέχνης του μπαλέτο στα χρονικά, που ίδρυσε τη μέθοδο Cecchetti, μια πολύ σημαντική τεχνική μπαλέτου η οποία χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα. Το 1898 η Pavlova εισήχθη στην τάξη δεξιοτεχνίας (classe de perfection) της Ekaterina Vazem, η οποία ήταν πρώην πρίμα μπαλαρίνα των Αυτοκρατορικών Θεάτρων της Αγίας Πετρούπολης (Saint Petersburg Imperial Theatres).
Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους φοίτησης στη Αυτοκρατορική Σχολή Μπαλέτου, ερμήνευσε πολλούς ρόλους με την κύρια εταιρία. Αποφοίτησε το 1899 σε ηλικία 18 ετών και εντάχθηκε στο Αυτοκρατορικό Μπαλέτο, σε ένα επίπεδο πιο ψηλά από το corps de ballet, ως coryphée . Έκανε το επίσημο ντεμπούτο της στο Θέατρο Mariinsky στο μπαλέτο «Les Dryades prétendues» (The False Dryads) του Pavel Gerdt. Η ερμηνεία της κέρδισε τους επαίνους των κριτικών και ειδικότερα του μεγάλου κριτικού και ιστορικού Nikolai Bezobrazov.
Καριέρα
Η Pavlova εξελίχθηκε γρήγορα μέσα από τα επίπεδα εκπαίδευσης και έγινε μία από τις αγαπημένες μπαλαρίνες του Petipa. Χάρη στον Petipa, η Pavlova έμαθε να χορεύει: τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο μπαλέτο Paquita, την Princess Aspicia στο The Pharaoh’s Daughter, την Queen Nisia στο Le Roi Candaule και τη Giselle. Ονομάστηκε coryphée το 1902, première danseuse το 1905 και τελικά prima ballerina το 1906, μετά από μια εντυπωσιακή ερμηνεία της στο μπαλέτο Giselle. Ο Petipa μετασχημάτισε πολλά grand pas για εκείνη, καθώς και πολλές συμπληρωματικές variations. Είχε πολλούς θαυμαστές από τους φανατικούς του μπαλέτου της Τσαρικής Αγίας Πετρούπολης και οι fans της αυτοαποκαλούνταν Pavlovatzi.
Όταν η απόλυτη πρίμα μπαλαρίνα του Αυτοκρατορικού Θεάτρου, Mathilde Kschessinska, έμεινε έγκυος το 1901, προετοίμασε την Pavlova για το ρόλο της Nikya στο μπαλέτο La Bayadère. Η Kschessinska, επιθυμώντας να μην επισκιάζεται, πίστευε ότι η Pavlova θα αποτύχει στο ρόλο, δεδομένου ότι θεωρείτο τεχνικά υποδεέστερη λόγω του σχήματος των ποδιών της. Αντιθέτως, το κοινό γοητεύτηκε από την Pavlova, της οποίας η εύθραυστη και αέρινη εμφάνιση ταίριαζαν τέλεια με το ρόλο, ιδιαίτερα στη σκηνή «Το Βασίλειο των Σκιών» («The Kingdom of the Shades»).
Τα πόδια της ήταν εξαιρετικά άκαμπτα, έτσι ενίσχυε τις pointes της προσθέτοντας ένα σκληρό κομμάτι ξύλου στις σόλες και κάμπτοντας το πλαίσιο του παπουτσιού. Εκείνη την εποχή πολλοί θεώρησαν ότι αυτό ήταν “απάτη” για μια μπαλαρίνα, δεδομένου ότι είχε μάθει να κρατάει το βάρος της στις pointes. Στην περίπτωση της Pavlova αυτό ήταν εξαιρετικά δύσκολο, καθώς το σχήμα των ποδιών της απαιτούσε να εξισορροπήσει το βάρος της στα μικρά δάχτυλα των ποδιών της. Λύση στο πρόβλημα αυτό έδωσε με την πάροδο των ετών, ο πρόδρομος του σύγχρονου παπουτσιού Pointe. Η pointe αργότερα έγινε λιγότερο επώδυνη και πιο εύκολη για τα κυρτά πόδια. Σύμφωνα με την βιογραφία της Pavlova από την Margot Fonteyn, στην Pavlova δεν άρεσε η εφεύρεση αυτή με τις pointes να φαίνεται στις φωτογραφίες και έτσι αφαιρούσε τα πρόσθετα ή άλλαζε τις φωτογραφίες, ώστε να φαίνεται ότι χρησιμοποιεί κανονικές pointes.
Η Pavlova είναι ίσως περισσότερο γνωστή για τη δημιουργία του ρόλου «Ο Θάνατος του Κύκνου» («The Dying Swan»).Το The Dying Swan ήταν ένα σόλο, χορογραφημένο από τον Michel Fokine για εκείνη, που δημιουργήθηκε το 1905.
Κατά τα πρώτα χρόνια των Ballets Russes, η Pavlova δούλεψε λίγο για τον Sergei Diaghilev. Αρχικά ήταν να χορέψει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο «Πουλί της Φωτιάς» («Firebird») του Mikhail Fokine, αλλά αρνήθηκε το ρόλο, καθώς δεν μπορούσε να συμβιβαστεί με το avant-garde σκορ του Ιγκόρ Στραβίνσκι και έτσι ο ρόλος δόθηκε στην Tamara Karsavina. Σε όλη της ζωή, η Pavlova, προτιμούσε τις μελωδίες “musique dansante”, των παλαιών μαέστρων, όπως ο Cesare Pugni και Ludwig Minkus.
Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα ίδρυσε τη δική της εταιρεία και ανέβαζε παραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Το ρεπερτόριο του συγκροτήματος περιλάμβανε κυρίως συμπτύξεις των έργων του Petipa και εξειδικευμένες χορογραφίες για τον εαυτό της. Μέλος της εταιρείας της ήταν η Kathleen Crofton. Ο συγγραφέας μπαλέτου Cyril Johnson ανέφερε χαρακτηριστικά: “τα bourrées της ήταν σαν μια σειρά από μαργαριτάρια”.
Αγγλία
Αναχωρώντας από τη Ρωσία, η Pavlova μετακόμισε στο Λονδίνο της Αγγλίας, το 1912, στο Ivy House στο North End Road, στο Golders Green, κοντά στο Hampstead Heath, όπου έζησε για το υπόλοιπο της ζωής της. Το σπίτι της είχε μια τεχνητή λίμνη με ζωντανούς κύκνους, όπου ακόμα και σήμερα βρίσκεται ένα άγαλμα της από τον Σκωτσέζο γλύπτη George Henry Paulin. Το σπίτι παρουσιάστηκε στην ταινία “Anna Pavlova”. Σήμερα αποτελεί Εβραϊκό Πολιτιστικό Κέντρο του Λονδίνου, αλλά σε μία μπλε πινακίδα αναφέρεται ότι είναι χώρος σημαντικού ιστορικού ενδιαφέροντος ως σπίτι της Pavlova. Ενώ στο Λονδίνο η Pavlova άσκησε μεγάλη επιρροή στην ανάπτυξη του Βρετανικού μπαλέτου, μεγαλύτερη βαρύτητα δόθηκε στην καριέρα της AliciaMarkova. Η Πύλη pub, που βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ Arkley και Totteridge (London Borough of Barnet), είναι γνωστή για την επίσκεψη της Pavlova και του χορευτικού της συγκροτήματος.
Η Pavlova ήρθε σε επαφή με το κοινό των Ηνωμένων Πολιτειών κατά τη διάρκεια που ο Max Rabinoff ήταν διευθύνων σύμβουλος του Boston Grand Opera Company (1914 – 1917), εμφανιζόμενη με τη Ρώσικη Εταιρεία Μπαλέτου της.
Θάνατος
Κατά την διάρκεια μιας περιοδείας στην Χάγη της Ολλανδίας, είπαν στην Pavlova ότι έπασχε από πνευμονία και έπρεπε να κάνει επέμβαση. Της είπαν επίσης ότι αν προχωρούσε στην επέμβαση δεν θα μπορούσε να χορέψει ποτέ ξανά. Έτσι αρνήθηκε να χειρουργηθεί, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι: «Αν δεν μπορώ να χορέψω τότε μάλλον θα είμαι νεκρή». Τελικά πέθανε από πλευρίτιδα, τρεις εβδομάδες πριν τα 50α της γενέθλια. Κρατώντας το κοστούμι του κύκνου από το The Dying Swan, είπε τα τελευταία της λόγια: “Παίξε το τελευταίο μέτρο πολύ μαλακά.” Πέθανε στο ξενοδοχείο Des Indes της Χάγης, στο οποίο υπάρχει μια τιμητική πλάκα και ένας χώρος ονομάζεται Βιβλιοθήκη Άννα Πάβλοβα στη μνήμη της.
Σύμφωνα με παλιά παράδοση του μπαλέτου, η επόμενη προγραμματισμένη παράσταση πραγματοποιήθηκε με έναν προβολέα να περιφέρεται, στα σημεία που εκείνη θα χόρευε, πάνω στην άδεια σκηνή. Μνημόσυνα έγιναν στην Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία του Λονδίνο. Η Anna Pavlova αποτεφρώθηκε και οι στάχτες της σκορπίστηκαν σε ένα περιστερώνα στο Golders Green Crematorium, όπου στη λάρνακα της τοποθετήθηκαν οι pointes της (οι οποίες έχουν κλαπεί).
Κληρονομιά
Η Pavlova ενέπνευσε τον χορογράφο Frederick Ashton, όταν σε ηλικία 13 ετών την είδε να χορεύει στο Δημοτικό Θέατρο στη Lima του Περού.
Το επιδόρπιο Pavlova θεωρείται ότι έχει δημιουργηθεί προς τιμήν της, είτε κατά τη διάρκεια είτε μετά από κάποια από τις περιοδείες της στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία το 1920.
Το Jarabe Tapatio, γνωστό στα Αγγλικά ως «Μεξικάνικο Καπέλο Χορού», απέκτησε φήμη εκτός Μεξικού, όταν η Pavlova δημιούργησε μια παράσταση με pointes, στα πλαίσια της οποίας δέχθηκε πολυάριθμα καπέλα από το Μεξικανικό κοινό της. Κατόπιν, το 1924, το Jarabe Tapatio ανακηρύχθηκε εθνικός χορός του Μεξικού.
Εκείνη κάποτε δήλωσε ότι η χώρα που θα παράγει την καλύτερη μπαλαρίνα στην ιστορία θα είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω όλων των διαφορετικών πολιτισμών που συγκεντρώνονται εκεί.